เมื่อไม่นานมานี้ Netflix ได้เปิดตัว “Queenmaker” ซีรีส์สัญชาติเกาหลี ว่าด้วยเพื่อนหญิงพลังหญิง ที่จับมือกันสู้กับอำนาจทุนและชายเป็นใหญ่ ในศึกชิงชัยเก้าอี้ผู้ว่าการกรุงโซล ในช่วงเวลาเดียวกับการเข้าสู่โค้งสุดท้ายของการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของไทย ทำเอาคอซีรีส์และคอการเมือง ต้องลุ้นกันทั้งในจอและนอกจอ ด้วยความเข้มข้นของซีรีส์ และสมรภูมิเลือกตั้งที่ชี้ชะตาประเทศ หลังจากที่หยุดนิ่งเป็นเครื่องบินจอดมานานถึง 8 ปี
แม้ซีรีส์ “Queenmaker” จะโดดเด่นด้วยแกนเรื่องที่เป็นการต่อสู้ระหว่างผู้มีอำนาจและกลุ่มคนผู้ไร้อำนาจ แต่ประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจไม่น้อย คือ “ความเป็นหมา” ที่ปรากฏอยู่ในพื้นที่ส่วนใหญ่ของเนื้อเรื่อง
นายใหญ่กับสายจูงหมา
นับตั้งแต่วันที่ “ฮวังโดฮี” นางเอกของเรื่อง ลงทุนลงแรงกระโดดลงน้ำเพื่อเก็บผ้าพันคอให้ “ประธานซน” นายหญิงของอึนซองกรุ๊ป มหาเศรษฐีเจ้าของธุรกิจห้างปลอดภาษี และหลังจากนั้น เธอก็ได้รับผ้าพันคอแบบเดียวกัน และกลายเป็น “ผู้จัดการฝ่ายยุทธศาสตร์” ผู้จงรักภักดีอย่างไม่มีเงื่อนไขต่ออึนซองกรุ๊ป แม้ในสายตาของบรรดาเจ้านาย เธอจะเป็นเพียง “หมาเฝ้าบ้าน” ก็ตาม
ความสัมพันธ์แบบหมากับเจ้านาย ไม่ได้มีเพียงแค่อึนซองกรุ๊ปกับฮวังโดฮีเท่านั้น แต่ยังมีความสัมพันธ์ระหว่างอึนซองกรุ๊ปกับบรรดาเจ้าหน้าที่รัฐ ที่ถูกสวมปลอกคอและสายจูง กลายเป็น “หมารับใช้” ที่ทำทุกทางเพื่อเอื้อประโยชน์ให้กับนายทุน
อำนาจแห่งปลอกคอของอึนซองกรุ๊ป ไม่ได้ทำงานเฉพาะวงแคบๆ เท่านั้น แต่ยังครอบคลุมไปถึงประชาชนในกรุงโซล ผ่านนโยบายแจกจ่ายเศษเงินเล็กๆ น้อยๆ เพื่อจูงใจคน และหวังเก็บเกี่ยวผลกำไรมหาศาลเมื่อเวลาผ่านไป และในสายตาของมหาเศรษฐีตระกูลซนนี้ ประชาชนก็เป็นเพียงหมาฝูงหนึ่ง ที่ซาบซึ้งกับเศษเนื้อเศษกระดูกที่นายทุนในชุดนักบุญโยนให้ และความพยายามที่จะทำให้ประชาชนตาสว่าง มองเห็นความหลอกลวงนี้ ก็กลายเป็นการขัดขวางความเจริญไปเสียสิ้น
จนกระทั่งวันหนึ่ง หมาเฝ้าบ้านผู้แสนซื่อสัตย์และจงรักภักดี ก็เกิดแข็งข้อกับเจ้านาย ถอดปลอกคอในรูปของผ้าพันคอสุดหรูทิ้ง และเดินด้วยกระดูกสันหลังตั้งฉากกับพื้น เข้าสู่โลกที่มนุษย์เท่าเทียมกัน
คนกับหมา เส้นแบ่งอยู่ตรงไหน
ฮวังโดฮีก้าวเข้าสู่โลกที่ทุกคนเป็นมนุษย์เท่ากัน ในการทำงานเป็นผู้จัดการฝ่ายยุทธศาสตร์ให้กับโอกยองซุก ทนายสายสิทธิมนุษยชน เพื่อให้โอกยองซุกชนะการเลือกตั้งผู้ว่าการกรุงโซล และขึ้นไปต่อสู้กับนายทุนใหญ่อย่างอึนซองกรุ๊ป ตลอดเวลา เราจะเห็นการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและสร้างกติการ่วมกันระหว่างโอกยองซุกและฮวังโดฮี รวมทั้งการประคับประคองซึ่งกันและกันในฐานะเพื่อนมนุษย์ จนกระทั่งถึงวันเลือกตั้ง ฮวังโดฮีเอาชีวิตเข้าแลกเพื่อมอบตำแหน่ง “ราชินี” และดาบอาญาสิทธิ์ให้กับเจ้าแรดโอกยองซุก ไปสู้กับอำนาจของประธานซน
การเอาชีวิตและอนาคตเข้าแลก เพื่อโค่นล้มอึนซองกรุ๊ปของฮวังโดฮี ไม่ใช่เพราะความจงรักภักดีเหมือนหมาที่มีต่อโอกยองซุก แต่เป็นเพราะเธอเชื่ออย่างสุดหัวใจว่าโอกยองซุกจะปลดปลอกคอและสายจูงของอึนซองกรุ๊ป ให้ประชาชนเป็นอิสระจากอำนาจของทุนใหญ่ และทำให้ชีวิตของประชาชนดีขึ้น
แต่คำถามก็คือ เมื่อความซื่อสัตย์และความจงรักภักดีเป็นคุณสมบัติที่มีได้ทั้งในคนและหมา เส้นแบ่งระหว่างความเป็นคนกับความเป็นหมาคืออะไร เหตุการณ์ที่น่าจะตอบคำถามนี้ได้ดี น่าจะเป็นฉากปะทะคารมระหว่างซอมินจอง ผู้สมัครชิงตำแหน่งผู้ว่าฯ กรุงโซลอีกคนหนึ่ง ซึ่งมีฉายาว่า “บ่าวรับใช้ประชาชน” กับมาจุนซอก ผู้จัดการด้านยุทธศาสตร์ประจำตัวของซอมินจอง
หลังจากที่พบว่าเจ้านายกำลังล้ำเส้นความเป็นมนุษย์ของตัวเองและผู้อื่นอยู่นั้น มาจุงซอกตัดสินใจเลือกช่วยชีวิตเบี้ยตัวเล็กๆ บนกระดานการเมือง แทนที่จะเดินเกมตามเจ้านาย ส่งผลให้ซอมินจองต้องหลุดจากตำแหน่ง ขณะนั้น มาจุงซอกได้เผยคำตอบเกี่ยวกับเส้นแบ่งของความเป็นคนกับหมาว่า
“มีคนบอกไว้แบบนี้ ถ้าเรานอนกับหมาจะตื่นมาพร้อมตัวหมัด ผมไม่รู้มาก่อนเลย ว่าผมมีหมัดติดอยู่ทั่วร่างกายเต็มไปหมด”
“ลาออกเถอะครับ อย่าเอาหมัดไปติดคนอย่างโอกยองซุกเลย”
“ความภักดี” ของ กกต. จากการเลือกตั้ง ส.ส. 2566
บรรยากาศการหาเสียงและการเลือกตั้งที่เข้มข้นในซีรีส์ “Queenmaker” ทำให้เราอดไม่ได้ที่จะนำมาเปรียบเทียบกับการเลือกตั้งในบ้านเรา ที่กำลังจะเกิดขึ้นในอีกไม่กี่วันนี้ และเราก็พบว่า นับตั้งแต่การประกาศให้มีการเลือกตั้ง ก็ดูเหมือนจะเกิดข้อผิดพลาดโดยบังเอิญหลายครั้งเกินไป ไม่ว่าจะเป็นการแบ่งเขตเลือกตั้งที่ชวนงง ระบบรักษาความปลอดภัยบัตรเลือกตั้งที่ทำจากเทปกาว โลโก้พรรคก้าวไกลในหนังสือรายชื่อพรรคการเมืองที่มีสีซีดจางกว่าโลโก้พรรคอื่นๆ เอกสารประกาศแจ้งรายชื่อผู้สมัคร ส.ส. ของพรรคก้าวไกลหายไป ปัญหาในระบบลงทะเบียนเลือกตั้งล่วงหน้า การระบุเขตเลือกตั้งหน้าซองใส่บัตรเลือกตั้งผิด และล่าสุด ภาพการขนบัตรเลือกตั้งโดยใช้เข่ง ซึ่งดูจะขัดกับงบประมาณกว่า 5 พันล้านบาท ที่ กกต. ใช้ในการจัดการเลือกตั้ง
ความบกพร่องซ้ำแล้วซ้ำเล่าโดยไม่มีมาตรการแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรม ในยุคที่เทคโนโลยีต่างๆ ของประเทศไทยก็ไม่น้อยหน้าประเทศอื่นๆ สะท้อนให้เห็นถึงมาตรฐานการทำงานและความเป็นมืออาชีพที่มีน้อยจนน่าตกใจ และทำให้เกิดคำถามว่า กกต. เคารพในเสียงของประชาชนจริงหรือไม่
ในเว็บไซต์สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง ระบุว่า กกต. มีแผนยุทธศาสตร์ 20 ปี (พ.ศ. 2561 – 2580) ที่สอดคล้องกับแผนของประเทศ ทั้งยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 และแผนการปฏิรูปประเทศด้านการเมือง ส่วนวิสัยทัศน์ขององค์กรคือ “…เป็นที่ยอมรับระดับสากล ในกระบวนการเลือกตั้งอย่างมืออาชีพ ในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข” และมีพันธกิจหลักคือการ “สร้างความเข้มแข็งของกระบวนการเลือกตั้ง เพื่อให้ได้คนดีมาปกครองบ้านเมือง”
นอกจากนี้ กกต. ยังมีค่านิยมร่วมขององค์กร ในชื่อย่อว่า “OECT” ได้แก่ Openness (เปิดกว้าง เปิดเผยโปร่งใส เปิดรับโอกาส) Efficiency (มีประสิทธิภาพ) Communication (สื่อสารดี) และ Technology (ก้าวหน้าทันเทคโนโลยี)
จากข้อมูลที่กล่าวมา ดูเหมือนว่าองค์กรที่ต้องทำงานกับสิทธิเสรีภาพของประชาชน กลับไม่ได้มีประชาชนอยู่ในแผนยุทธศาสตร์ พันธกิจ หรือคุณค่าใดๆ เลย และหากระบอบประชาธิปไตยคือสิทธิเสรีภาพของประชาชน กกต. ก็ดูเหมือนจะไม่ได้ “ภักดี” กับประชาชน และทำหน้าที่ส่งเสริมสิทธิเสรีภาพของประชาชนผ่านการเลือกตั้งแต่อย่างใด ทั้งในการเลือกตั้งครั้งนี้ และครั้งที่ผ่านมา ซึ่งปรากฏการณ์ “บัตรเขย่ง” ยังคงตราตรึงใจหลายคนอยู่จนทุกวันนี้
การจัดการเลือกตั้งอย่างขอไปทีด้วยงบประมาณหลายพันล้าน ข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งราวกับจงใจดูถูกเหยียบย่ำสิทธิที่พึงมีของประชาชน และการขาดไร้ซึ่งมาตรการป้องกันและแก้ไขที่ชัดเจน ทำให้เรายิ่งสงสัยว่า แท้จริงแล้ว กกต. จงรักภักดีกับใคร และเป็นความภักดีแบบหมาหรือคนกันแน่?
