การกลับมาของ “อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ” ในตำแหน่งหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์อีกครั้ง คือจุดเปลี่ยนสำคัญของพรรคเก่าแก่ที่สุดในไทย กับภารกิจทวงคืนจิตวิญญาณอนุรักษนิยม และเดิมพันต่ออนาคตทางการเมืองท่ามกลางความท้าทายใหม่
การกลับมาสู่ตำแหน่ง “หัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์” อีกครั้งของ “อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ” เปรียบเสมือนการเปิดหน้าประวัติศาสตร์ที่เคยทั้งรุ่งโรจน์และร่วงโรยขึ้นมาอ่านใหม่ ท่ามกลางบริบทการเมืองที่เปลี่ยนแปลงไป
และนี่ไม่ใช่แค่การกลับมาของบุคคล แต่คือการเดิมพันครั้งสำคัญต่อจิตวิญญาณและอนาคตของพรรคการเมือง…ที่เก่าแก่ที่สุดของประเทศ
1. เงามืดและแสงสว่างจากอดีต
ปฏิเสธไม่ได้ว่าภาพของ “อภิสิทธิ์” ผูกติดอยู่กับความทรงจำสองด้านที่ขัดแย้งกันอย่างสุดขั้ว ด้านหนึ่ง เขาคือสัญลักษณ์ของยุคที่ “พรรคประชาธิปัตย์” ประสบความสำเร็จสูงสุดในรอบหลายปี
การก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในปี 2551 คือภาพตัวแทนของนักการเมืองหนุ่ม ภาพลักษณ์ดี การศึกษาสูง และเป็นความหวังของกลุ่มชนชั้นกลางในเมืองและผู้สนับสนุนแนวทางอนุรักษ์นิยม
แต่อีกด้านหนึ่ง เขาคือผู้นำที่ต้องรับผิดชอบต่อความพ่ายแพ้ครั้งประวัติศาสตร์ในการเลือกตั้งปี 2562 ซึ่งจำนวน สส. ของพรรคลดลงอย่างน่าใจหาย จนเหลือเพียง 52 ที่นั่ง
การประกาศลาออกจากตำแหน่งหัวหน้าพรรคในวันนั้น คือการแสดงความรับผิดชอบที่น่าจดจำ ส่วนการกลับมาครั้งนี้ คือการแบกรับทั้งความคาดหวังจากอดีตที่รุ่งเรือง และบาดแผลจากความพ่ายแพ้ที่เจ็บปวด
2. ภารกิจทวงคืน “จิตวิญญาณอนุรักษนิยม”
ความตกต่ำของ “พรรคประชาธิปัตย์” ไม่ได้หยุดอยู่แค่ในปี 2562 แต่ดำดิ่งลงไปอีกในการเลือกตั้งปี 2566 ที่ได้ สส. เพียง 25 คน ภายใต้การนำทัพของ “จุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์”
ทว่าจุดที่สร้างความเจ็บช้ำให้แก่ฐานเสียงดั้งเดิมมากที่สุด อาจไม่ใช่จำนวน สส. แต่คือการตัดสินใจของ อดีตหัวหน้าพรรคที่ชื่อ “เฉลิมชัย ศรีอ่อน” ที่นำ “ประชาธิปัตย์” เข้าร่วมกับ “รัฐบาลเพื่อไทย”
การกระทำดังกล่าวถูกมองว่าเป็นการทลายจุดยืนและอุดมการณ์ที่เคยต่อสู้กันมาอย่างยาวนาน ทำให้แฟนคลับจำนวนมากรู้สึกผิดหวังและมองว่าพรรคได้สูญเสียตัวตนไปแล้ว
ดังนั้น การกลับมาของ “อภิสิทธิ์” ในวันนี้ จึงมีความหมายมากกว่าแค่การเปลี่ยนตัวผู้นำ แต่เป็น “ภารกิจทวงคืนจิตวิญญาณ” ของพรรคโดยแท้จริง
การรีเทิร์นของเขาอาจไม่ได้เป็นการการันตีว่าพรรคจะกลับมายิ่งใหญ่ได้ในเร็ววัน แต่อย่างน้อยที่สุด มันคือการส่งสัญญาณที่ชัดเจนว่า “ประชาธิปัตย์” กำลังจะหวนคืนสู่แนวทางอนุรักษ์นิยมขั้วอุดมการณ์
ที่ยึดมั่นในหลักการมากกว่าการประนีประนอมเพื่ออำนาจ ซึ่งเป็นสิ่งที่ฐานเสียงเก่าโหยหา และเป็นหนทางเดียวที่จะเรียกศรัทธาจากพวกเขากลับคืนได้
ยิ่งเมื่อพิจารณาถึงกระแสสังคมที่เริ่มเอนเอียงไปทางอนุรักษ์นิยมมากขึ้นจากกรณีไทย-กัมพูชา การมีผู้นำที่ภาพลักษณ์สุขุมและมีหลักการอย่าง “อภิสิทธิ์” เป็นตัวชูโรง ย่อมทำให้ “พรรคประชาธิปัตย์” ได้เปรียบในการช่วงชิงคะแนนเสียงจากกลุ่มพลังเงียบ และกลุ่มอนุรักษ์นิยม ที่อาจยังไม่ค่อยปลื้มกับรัฐบาลในปัจจุบัน
3. การกลับมาของ “กรณ์ จาติกวณิช” ปลุกภาพจำในยุคประชาธิปัตย์เรืองอำนาจ
การกลับมาของ “อภิสิทธิ์” ไม่ได้มีแค่การเปลี่ยนตัวหัวหน้าพรรค แต่ยังรวมถึงการจัดทัพที่น่าสนใจ โดยเฉพาะทีมเศรษฐกิจ ซึ่งสะท้อนความพยายามสร้างสมดุลระหว่างประสบการณ์ที่คุ้นเคย กับความพยายามสร้างภาพลักษณ์ที่ทันสมัย
ย้อนไปเมื่อช่วงเดือนต้นเดือนตุลาคมที่ผ่านมา “กรณ์ จาติกวณิช” อดีตรัฐมนตรีคลัง ในยุคอภิสิทธิ์เป็นนายกฯ ได้โพสต์ ภาพการพบปะสังสรรค์ พร้อมข้อความว่า “หัวข้อเมื่อคืนคือ อนาคตประเทศที่ทุกคนทุกรุ่นต้องการ”
โดยบุคคลในภาพทั้งหก ประกอบด้วย 1. อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ 2. กรณ์ จาติกวณิช 3. ดร.การดี เลียวไพโรจน์ 4. ดร.สุวิทย์ เมษินทรีย์ 5. ดร.สันติธาร เสถียรไทย และ 6. ผศ.ดร.ต่อภัสร์ ยมนาค
ซึ่งในวันนี้ 3 คนในภาพก็ได้กลายมาเป็นทีมบริหารพรรคประชาธิปัตย์ นั่นก็คือ 1. อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ หัวหน้าพรรค 2. กรณ์ จาติกวณิช รองหัวหน้าพรรค ด้านนโยบาย และ 3.ดร.การดี เลียวไพโรจน์ รองหัวหน้าพรรค ด้านเศรษฐกิจดิจิทัล
การกลับมาของอดีตรัฐมนตรีคลัง “กรณ์ จาติกวณิช” ถือเป็นความพยายามในการเรียกคืนความเชื่อมั่นด้านเศรษฐกิจมหภาคอย่างชัดเจน การมี “กรณ์” อยู่ในทีมเป็นการส่งสัญญาณถึงฐานเสียงเดิมและภาคธุรกิจว่า พรรคมีบุคลากรที่มีประสบการณ์พร้อมทำงาน
อย่างไรก็ตาม การกลับมาของบุคคลที่เคยแยกทางไปตั้งพรรคของตัวเอง ก็อาจถูกมองว่าเป็นการวนเวียนอยู่กับความทรงจำเก่าๆ และเป็นบทพิสูจน์ว่าพรรคยังต้องพึ่งพา “คนหน้าเดิม” ในการขับเคลื่อนนโยบายสำคัญ
ส่วนกรณีของ “ดร.การดี เลียวไพโรจน์” ถือเป็นความเคลื่อนไหวที่น่าจับตา และเป็นการส่งสัญญาณว่าประชาธิปัตย์ยุคใหม่ต้องการก้าวให้ทันโลกอนาคต
การมี “ดร.การดี” เป็นตัวแทนของโลกดิจิทัล อาจช่วยทำให้ภาพลักษณ์ของพรรคดูทันสมัยขึ้นมาบ้าง แต่ความท้าทายคือ นโยบายด้านเศรษฐกิจดิจิทัล จะสามารถผสานเข้ากับฐานเสียงอนุรักษ์นิยมดั้งเดิมของพรรคได้มากน้อยเพียงใด และจะถูกนำเสนอให้เป็นนโยบายเรือธงที่จับต้องได้จริง หรือเป็นเพียงการปรับภาพลักษณ์เพื่อการตลาดเท่านั้น
4. ความท้าทายบนสมรภูมิการเมืองใหม่
อย่างไรก็ตาม หนทางข้างหน้าของ “อภิสิทธิ์” และ “พรรคประชาธิปัตย์” ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ แต่เต็มไปด้วยความท้าทายอย่างน้อย 3 ประการ
ประการที่ 1. ภูมิทัศน์การเมืองที่เปลี่ยนไป
สนามการเมืองปัจจุบันไม่ใช่การต่อสู้ระหว่างสองขั้วใหญ่อย่างในอดีตอีกต่อไป การเกิดขึ้นของพรรคประชาชน (ก้าวไกลในอดีต) ได้ดูดซับคะแนนเสียงจากคนรุ่นใหม่และกลุ่มเสรีนิยมไปอย่างมหาศาล
ในขณะเดียวกัน ขั้วอนุรักษ์นิยมเองก็ยังมีพรรคการเมืองอื่น ๆ เป็นตัวเลือกอีก โดยเฉพาะ “ภูมิใจไทย” ที่ได้กลายเป็นหัวแถวของขั้วอนุรักษ์นิยม การกลับมาครั้งนี้จึงเป็นการแข่งขันที่หนักหน่วงกว่าเดิม เพื่อแย่งชิงพื้นที่ทางการเมืองที่เล็กลง
ประการที่ 2 ภาพลักษณ์ที่ต้องปรับตัว
แม้ภาพลักษณ์นักการเมืองที่มีหลักการจะเป็นจุดแข็งของ “อภิสิทธิ์” แต่ก็อาจเป็นจุดอ่อนในสายตาของคนรุ่นใหม่ ที่มองว่าเขาเป็นตัวแทนของการเมืองยุคเก่า การจะสื่อสารและสร้างความเชื่อมโยงกับผู้มีสิทธิเลือกตั้งกลุ่มใหม่ๆ ที่เติบโตมาในยุคดิจิทัล จึงเป็นโจทย์ที่ยากอย่างยิ่ง
ประการที่ 3 เอกภาพภายในพรรค
การกลับมาของ “อภิสิทธิ์” ย่อมส่งผลกระทบต่อกลุ่มอำนาจเดิมภายในพรรค การจะหลอมรวมทุกฝ่ายให้เป็นหนึ่งเดียวภายใต้การนำของเขาอีกครั้ง และสลายความขัดแย้งที่อาจเกิดขึ้น ถือเป็นบททดสอบสำคัญที่จะชี้วัดเสถียรภาพของพรรคในระยะยาว
บทสรุป
การกลับมาของอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ คือการเดิมพันครั้งสำคัญของพรรคประชาธิปัตย์ เป็นการนำ “อดีต” ที่ผู้คนคุ้นเคยมาต่อสู้กับ “อนาคต” ที่ไม่แน่นอน
ความสำเร็จของการกลับมาครั้งนี้อาจไม่ได้วัดกันที่ว่าพรรคจะได้ สส. เพิ่มขึ้นกี่คน หรือเขาจะได้เป็นนายกรัฐมนตรีอีกหรือไม่
แต่วัดกันที่ว่า เขาจะสามารถ “กอบกู้ศรัทธา” และ “การปรับภาพลักษณ์” ให้ “พรรคประชาธิปัตย์” กลับมาเป็นสถาบันการเมืองที่ยึดมั่นในอุดมการณ์ และมีความสำคัญต่อการเมืองไทยได้อีกครั้งหรือไม่…
นี่คือการต่อสู้เพื่อความอยู่รอดที่ท้าทายที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ของ “พรรคประชาธิปัตย์”
