On This Day วันนี้ ขอรำลึกถึงการจากไปของ คณากร เพียรชนะ อดีตผู้พิพากษา ที่ตัดสินใจปลิดชีพตัวเองเพื่อเรียกร้องให้คืนคำพิพากษาและความยุติธรรมแก่สังคมไทย ซึ่งในวันที่ 7 มีนาคมนี้ จะเป็นวันครบรอบ 2 ปี การเสียชีวิตของเขา
คณากร เพียรชนะ เกิดเมื่อวันที่ 18 ธันวาคม 2512 ที่กรุงเทพมหานคร จบการศึกษานิติศาสตร์บัณฑิต จากมหาวิทยาลัยรามคำแหง โดยประวัติส่วนตัว คณากรสมรสกับภรรยาที่ จ.เชียงใหม่ และมีบุตรสาวอยู่ 1 คน เข้ารับราชการในตำแหน่งผู้ช่วยผู้พิพากษารุ่นที่ 46 ในปี 2545 และเริ่มดำรงตำแหน่งผู้พิพากษาตั้งแต่ปี 2547
เมื่อวันที่ 4 ตุลาคม 2562 ขณะที่คณากร ดำรงตำแหน่งผู้พิพากษา หัวหน้าคณะชั้นต้นศาลจังหวัดยะลา เขาได้เผยแพร่คำแถลงจำนวน 25 หน้า ก่อนใช้อาวุธปืนยิงตัวเอง ระหว่างนั่งบัลลังก์พิพากษายกฟ้องจำเลย 5 คน จากคดีจ่อยิงหัวชาวบ้านเสียชีวิต 5 ราย ที่ ต.ตาเนาะปูเต๊ะ อ.บันนังสตาร์ จ.ยะลา เมื่อปี 2561 ซึ่งในแถลงการณ์ดังกล่าว เขาได้เล่าถึงความไม่ชอบธรรมในกระบวนการยุติธรรม จากการแทรกแซงอำนาจตุลาการ โดยการกระทำของอธิบดีที่ต้องการให้เขียนคำพิพากษาใหม่ เพื่อลงโทษจำเลย ภายหลังจากที่มีการตรวจร่างคำพิพากษา ในขณะที่พยานหลักฐานของโจทก์ ไม่มีหลักฐานเพียงพอ ที่จะลงโทษจำเลยได้ รวมทั้งยังได้เรียกร้อง 2 ข้อต่อสภานิติบัญญัติ และรัฐบาล ให้มีการออกกฎหมายแก้ไขพระธรรมนูญศาลยุติธรรม เพื่อป้องกันการแทรกแซงผลคำพิพากษา และให้ความเป็นธรรมทางการเงินแก่ผู้พิพากษาทั่วประเทศ
ภายหลังเหตุการณ์ แม้เจ้าหน้าที่แพทย์สามารถช่วยชีวิตคณากรได้สำเร็จ แต่ในวันที่ 7 มีนาคม 2563 เขาได้ใช้อาวุธปืนยิงตัวเองอีกครั้ง ที่บ้านพักใน อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ ก่อนที่จะเสียชีวิตลงในเวลาต่อมา โดยก่อนเกิดเหตุ คณากร ได้โพสต์ข้อความลงใน Facebook ส่วนตัว ซึ่งแสดงถึงแรงกดดันจากหน่วยงานยุติธรรมต่อการกระทำของเขาก่อนหน้านี้ ซึ่งจะส่งผลให้เขาออกจากราชการ ส่งผลให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์ต่อการทำงานของกระบวนการยุติธรรมเป็นวงกว้าง นอกจากนี้ยังมีการจัดกิจกรรมไว้อาลัยที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในวันถัดมา
แม้เวลาจะผ่านไป 2 ปีแล้ว แต่การผลักดันข้อเรียกร้องของเขากลับยังไม่มีความคืบหน้าจากทางภาครัฐเท่าที่ควร ทั้งการแก้ไขกฎหมาย และการให้ความเป็นธรรมทางการเงินแก่ผู้พิพากษา รวมทั้งภายหลังการเสียชีวิตของคณากรไม่นาน ในวันที่ 1 สิงหาคม 2563 ศาลจังหวัดยะลาได้กลับคำตัดสินให้ลงโทษจำเลยทั้ง 5 คนจากคดียิงชาวบ้าน ให้จำคุก 35 ปี 4 เดือน
จนถึงขณะนี้ กระบวนการยุติธรรมไทยยังคงห่างไกลจากข้อเรียกร้องของคณากร ที่ต้องการให้ “คืนคำพิพากษาให้ผู้พิพากษา คืนความยุติธรรมให้ประชาชน” ท่ามกลางความเคลื่อนไหวของภาคประชาสังคมที่ต้องการปฏิรูประบบยุติธรรม จนกว่าข้อเรียกร้องของคณากรจะเป็นจริง
