Partnership with Thailand Talks 2022
ในยุคปัจจุบัน Smart Phone เป็นอุปกรณ์การสื่อสารสำคัญที่นำพาผู้คนจากสังคมหนึ่งไปรู้จักและรับรู้เรื่องราวของผู้คนนอีกหลากหลายสังคม ด้วยเทคโนโลยีการสื่อสารที่รวดเร็ว สื่อสังคมออนไลน์ หรือ Social Media จาก Smart Phone นับได้ว่าเป็นช่องทางเข้าถึงข้อมูลต่างๆ มีความสำคัญที่เข้าถึงง่าย รวดเร็ว ฉับไว ส่งปุ๊บถึงปั๊บ โดยไม่มีกระบวนการคัดกรองข้อมูลข่าวสารเหมือนสื่อดั้งเดิมอย่าง หนังสือพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ หรือภาพยนต์ ส่งผลกระทบต่อการคิด ความเชื่อ ทั้งผลกระทบทางบวกและทางลบต่อผู้ส่งและผู้รับสาร สิ่งที่ตามมาคือความคิดเห็น ไม่ว่าจะเห็นพ้องหรือเห็นต่าง ทั้งระดับปัจเจกบุคคลและระดับสังคม ทักษะพื้นฐานในการรับมือกับผลกระทบจากการรับข้อมูลข่าวสาร จึงเป็นสิ่งสำคัญที่คู่ขนานไปพร้อมๆกับความสามารถในการมีเครื่องมือสื่อสารประสิทธิภาพสูงอย่าง Smart Phone
ทำความเข้าใจกับธรรมชาติของมนุษย์
มนุษย์มีความอยากรู้ อยากเห็น การได้รู้ได้เห็นไม่ว่าจะเป็นประสบการณ์ชีวิต หรือการเรียนรู้จากตำรา ล้วนเป็นจุดเริ่มต้นของความเชื่อและให้ความคิดเห็นในสิ่งที่ตนเชื่อ การทำความเข้าใจกับตนเอง เป็นสิ่งสำคัญที่ทำได้ง่ายกว่าจะกล่าวว่าเราเข้าใจคนอื่น หรือเรารู้จักคนอื่น เพราะฉนั้นคนแต่ละคนที่มูลเหตุของการเกิดความคิดเห็นที่แตกต่างกัน และไม่ว่าจะเป็นความเห็นพ้องหรือความเห็นต่าง ล้วนเป็นธรรมชาติที่เกิดขึ้นได้ และยากที่จะหาเหตุผลมาปฏิเสธความเห็นต่างไม่ให้เกิดขึ้น หรือเหตุผลที่จะเลือกยอมรับแต่ความเห็นพ้องก็ไม่ใช่สิ่งที่ทำได้ง่าย
เข้าใจการเกิดขึ้นของความเห็น
กว่าที่มนุษย์คนนึงจะเชื่อมั่นในสิ่งใดๆอย่างหนักแน่นมั่นคง ได้ผ่านการเลี้ยงดูปลูกฝังจากสังคมหน่วยที่เล็กที่สุดเรียกว่า ครอบครัว ประกอบด้วย พ่อแม่ พี่น้อง ปู่ย่า ตายาย ในขณะที่ร่างกายและความคิดค่อยๆเจริญเติบโตก็จะค่อยๆซึมซับเรื่องราวต่างๆที่เกิดขึ้นในชีวิตแต่ละวันเป็นประสบการณ์ชีวิต ก่อนจะถูกหล่อหลอมโดยค่านิยมของกลุ่มคนในสังคม ที่มีค่านิยม ประเพณี วัฒนธรรมในถิ่นที่เจริญเติบโต
เข้าใจการเห็นพ้อง ก็ต้องมีเห็นต่าง
แน่นอนว่าในเมื่อสังคมที่เราอยู่ ไม่ได้มีเพียงเราหรือใครที่จะเติบโตได้อย่างอิสระ เช่น สัตว์บางชนิดที่หลุดพ้นจากท้องแม่แล้วจะใช้ชีวิตได้เอง มนุษย์แต่ละคนแม้จะถูกเลี้ยงดูและเติบโตในสังคมเดียวกัน มีความเชื่อ ค่านิยมแบบเดียวกัน อยู่ในกฎกติกาของสังคมเดียวกัน แต่ก็ยังมีรูปแบบที่มีความแตกต่างหลากหลาย หลายคนเติบโตมาในครอบครัวใหญ่ บางคนเติบโตมาในครอบครัวเล็ก วิถีการดำเนินชีวิตเริ่มมีมิติรายละเอียดให้ซึมซับรับรู้แตกต่างกัน เริ่มตั้งแต่ความคิดเห็นใกล้ตัวแบบว่า ใครเป็นหัวหน้าครอบครัว หน้าที่ของคนในครอบครัวมีกี่หน้าที่ใครทำอะไร ผู้เขียนยังนึกไม่ออกเลยว่าจะมีข้อสรุปที่ตัดสินความถูกต้องได้อย่างไร
เพราะฉะนั้น “ความเห็น” จึงมีมากกว่าหนึ่งเดียว มีความหลากหลาย จนกลายเป็นความเห็น ความเห็นต่าง จึงเป็นธรรมชาติในการอยู่ร่วมกันที่ยากจะหาเหตุผลมาปฏิเสธ
ว่ากันด้วยเรื่อง “ความเห็นต่าง” ผู้เขียนมีความเชื่อมั่นอย่างหนักแน่นว่า “ความเห็นต่าง” เป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้กับคนทุกคนในสังคม และผู้เขียนก็มั่นใจว่าคงจะ “ไม่มีใครเห็นต่าง” ไปจากคำกล่าวนี้ เพราะความเห็นต่างเป็นธรรมชาติที่เกิดขึ้นได้ ทั้งความเห็นต่างภายในตนเอง และ ความเห็นต่างกับคนอื่นๆในสังคม ไม่ว่าจะสังคมเดียวกัน จนไปถึงต่างสังคม … ก็แล้วถ้าใครจะเห็นต่างไปจากนี้ จะไม่อ่านต่อ แม้เป็นการพูด ก็จะไม่รับฟัง ผู้เขียนควรจะทำอย่างไร ทำอะไรได้บ้าง ทำไปเพื่อไม่ให้มีคนที่เห็นต่าง มันจะเป็นไปได้ไหม
การโต้แย้ง VS การเห็นต่าง ไม่ใช่เรื่องเดียวกัน
ผู้เขียนขอแยกแยะระหว่าง “เห็นต่าง” กับ “โต้เถียง” การเห็นต่างจะให้ความเห็นบนพื้นฐานของหลักการ และเหตุผล มารองรับความคิดเห็นเสมอ ความเห็นต่างมีความชัดในเชิงเปรียบเทียบว่า เห็นต่างระหว่างอะไรกับสิ่งใด วิธีการสื่อสารของคนเห็นต่างจะอยู่บนพื้นฐานของการแลกเปลี่ยนข้อมูล ไม่มีนัยของความพยายามที่จะเอาชนะ และแน่นอนว่าไม่ใช่คนที่จะไม่ยอมรับฟัง เพราะหากไม่ยอมรับฟัง ก็จะมีความยากที่จะรับข้อมูลต่างๆมาให้ความเห็นที่แตกต่าง
ส่วนการโต้เถียง จะมีความพยายามใช้อำนาจที่จะเอาชนะ ไม่ว่าตำแหน่งหน้าที่ บทบาททางสังคม ฐานะ อายุ ใช้บุคลิกภาพที่สร้างความรู้สึกน่าเกรงขาม ด้วยน้ำเสียง ด้วยอารมณ์ และพยายามจะจบการสนทนาด้วยความรุนแรง มีนัยของการให้คุณให้โทษ ผูกขาดการตัดสินด้วยประโยคคำถามปลายปิด เช่น ใช่หรือเปล่า ใช่ไม่ใช่ คุณว่าไหม อย่างนั้นได้หรอ ฯลฯ
มาถึงตอนนี้ คงจะเริ่มรู้และเข้าใจกันมากขึ้นแล้วนะครับว่าเมื่อไรเรากำลังสื่อสารกับ ผู้โต้แย้ง ที่เป็น Toxic Communication หรือ ใครเป็นเพียงคนเห็นต่าง ที่เป็นแสงสว่างทางปัญญาให้เราต่อไป
