วิเคราะห์ผลสำรวจผลนิด้าโพลเกี่ยวกับปัญหาการศึกษาไทย ที่ประชาชนอยากให้รัฐบาลใหม่เร่งแก้ไข พบว่าหลักสูตรล้าสมัย ภาระงานครู และค่าใช้จ่าย คือประเด็นหลัก
The Insight วิเคราะห์ผลการสำรวจเรื่อง “ต้อนรับรัฐบาลใหม่ แก้ปัญหาการศึกษาไทย” ของ “นิด้าโพล”
ร่วมกับ ภาคีเครือข่ายเพื่อการศึกษาไทย Thailand Education Partnership (TEP) สำรวจระหว่างวันที่ 17–21 ตุลาคม 2568 จากประชาชนที่มีอายุ 15 ปีขึ้นไป รวมจำนวนทั้งสิ้น 1,310 หน่วยตัวอย่าง และเผยแพร่เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2568 โดยมีผลโพลและผลการวิเคราะห์ ดังต่อไปนี้
ส่วนที่ 1 ผลโพล
(1) ปัญหาในระบบการศึกษาไทยที่ประชาชนต้องการให้กระทรวงศึกษาธิการรีบแก้ไข
อันดับ 1 หลักสูตรล้าสมัย ไม่ทันต่อสถานการณ์ปัจจุบัน 49.31%
อันดับ 2 หลักสูตรการเรียนขาดการฝึกทักษะและประสบการณ์ที่จำเป็นต่อการทำงานจริงในอนาคต 48.09%
อันดับ 3 ปัญหาความปลอดภัยในโรงเรียน เช่น การบูลลี่ การล่วงละเมิด ยาเสพติด แก๊งเด็กเกเร 38.78%
อันดับ 4 คุณภาพโรงเรียน/ ครู ไม่เท่ากันในแต่ละโรงเรียน 37.33%
อันดับ 5 เรียนฟรีไม่มีจริง เพราะมีค่าใช้จ่ายแอบแฝง 31.30%
อันดับ 6 ครูมีภาระงานอื่นที่ไม่ใช่งานหลักของครูมากเกินไป 26.49%
อันดับ 7 ผู้บริหารโรงเรียนขาดความโปร่งใสในการบริหาร 17.33%
อันดับ 8 การเรียนเพื่อสอบมากกว่าการได้ความรู้ไปใช้จริง 16.49%
อันดับ 9 ระบบการวัดผล เน้นที่คะแนนสอบมากเกินไป ไม่ให้ความสำคัญกับความสามารถอื่น ๆ 16.41%
อันดับ 10 การแข่งขันกันทำให้ยิ่งเรียน ยิ่งเครียด และส่งผลต่อสุขภาพจิตนักเรียน 14.35%
อันดับ 11 ผู้บริหารโรงเรียนที่ไม่มีสมรรถนะในการบริหารและพัฒนาโรงเรียน 14.27%
อันดับ 12 หลักสูตรจากส่วนกลางไม่สอดคล้องกับลักษณะนักเรียนและพื้นที่ตั้งของโรงเรียน 8.78%
อันดับ 13 คนเก่งไม่อยากมาเป็นครู 5.95%
(2) ประเด็นการศึกษาที่ประชาชนต้องการให้รัฐบาลชุดใหม่ทำทันที
อันดับ 1 ปรับหลักสูตรและการเรียนรู้ให้ทันสมัย สามารถนำไปใช้ได้จริง 44.27%
อันดับ 2 ลดค่าใช้จ่ายทางการศึกษา เรียนฟรีจริงถึง ม.6 44.05%
อันดับ 3 ปรับหลักสูตรให้นักเรียนได้ฝึกทักษะและมีประสบการณ์ที่จำเป็นต่อการทำงานจริงในอนาคต 37.86%
อันดับ 4 เพิ่มโอกาสและความเท่าเทียมทางการศึกษาให้เด็กทุกกลุ่ม 35.95%
อันดับ 5 ทำให้โรงเรียนเป็นพื้นที่ปลอดภัยสำหรับเด็ก รวมถึงการดูแลสุขภาพจิตของนักเรียน 24.05%
อันดับ 6 ยกระดับคุณภาพครูและผู้อำนวยการโรงเรียน รวมถึงสมรรถนะและความโปร่งใส ตรวจสอบได้ 24.05%
อันดับ 7 ลดภาระที่ไม่จำเป็นของครู รวมถึงเพิ่มแรงจูงใจให้คนเก่งอยากเป็นครูมากขึ้น 21.60%
อันดับ 8 ปรับระบบการวัดผล ไม่เน้นคะแนนจากการสอบ 14.66%
อันดับ 9 สนับสนุนให้โรงเรียนในแต่ละพื้นที่มีอิสระในการออกแบบการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง 9.92%
อันดับ 10 ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต Re-skill Up-skill และ New skill สำหรับคนทุกวัย 5.88%
(3) ความต้องการของประชาชนต่อการมีส่วนร่วมในการพัฒนาการศึกษาไทย
อันดับ 1 ให้ความร่วมมือในการฝึกทักษะและเสริมสร้างประสบการณ์ที่จำเป็นต่อการทำงานจริงในอนาคต 30.76%
อันดับ 2 ร่วมในการตัดสินใจพัฒนารูปแบบและกลไกการจัดการเรียนการสอน รวมถึงการประเมินและติดตามผลลัพธ์การเรียนรู้ 26.95%
อันดับ 3 บริจาคเพื่อสนับสนุนกิจกรรมและการพัฒนาโรงเรียนในด้านต่าง ๆ 23.82%
อันดับ 4 ร่วมผลักดันนโยบาย กฎหมาย และระเบียบที่จำเป็นต่อการพัฒนาการศึกษา 22.75%
อันดับ 5 ร่วมในการดูแลสวัสดิภาพและสุขภาวะของนักเรียน 19.47%
อันดับ 6 ไม่อยากมีส่วนร่วมใด ๆ 17.63%
(4) ความคิดเห็นของประชาชนต่อภาระงานอื่นที่ไม่ใช่งานหลักของครูในปัจจุบัน
อันดับ 1 ครูมีภาระงานอื่นที่ไม่ใช่งานหลักมากเกินไป 57.40%
อันดับ 2 ครูมีภาระงานอื่นที่ไม่ใช่งานหลักบ้าง แต่ก็ไม่มากเกินไป 29.62%
อันดับ 3 ครูไม่มีภาระงานอื่นที่ไม่ใช่งานหลักเลย 10.31%
(5) ความคิดเห็นของประชาชนต่อการลดภาระงานอื่นที่ไม่ใช่งานหลักของครู จะช่วยทำให้การศึกษาไทยพัฒนามากขึ้น
อันดับ 1 ช่วยทำให้การศึกษาไทยพัฒนามากขึ้นแน่นอน 55.19%
อันดับ 2 ค่อนข้างช่วยทำให้การศึกษาไทยพัฒนามากขึ้น 25.50%
อันดับ 3 ไม่ค่อยช่วยทำให้การศึกษาไทยพัฒนาขึ้นเท่าไร 10.99%
อันดับ 4 ไม่ช่วยทำให้การศึกษาไทยพัฒนามากขึ้นเลย 7.10%
อันดับ 5 ไม่ทราบ/ไม่ตอบ/ไม่แน่ใจ 1.22% รวม 100.00%
(6) ความกังวลและความหวังของประชาชนต่อรัฐบาลชุดใหม่ในการแก้ไขปัญหาการศึกษาไทย
อันดับ 1 กังวล แต่ก็มีความหวัง 30.84%
อันดับ 2 ไม่กังวล แต่ไม่มีความหวัง 25.11%
อันดับ 3 ไม่กังวล และมีความหวัง 21.99%
อันดับ 4 กังวล และไม่มีความหวัง 20.38%
ส่วนที่ 2 บทวิเคราะห์เชิงกลยุทธ์: ภารกิจรัฐบาลใหม่
ผลสำรวจนิด้าโพลสะท้อนถึงความต้องการของประชาชน ที่อยากให้รัฐบาลใหม่ดำเนินการปฏิรูปการศึกษาอย่างเร่งด่วน โดยมีแกนหลักที่ต้องจัดการ 3 มิติ ได้แก่ คุณภาพ (หลักสูตร), เศรษฐกิจ (ค่าใช้จ่าย), และระบบ (ครู)
(1) การเปลี่ยนกระบวนทัศน์ด้านคุณภาพ: จากหลักสูตรล้าสมัยสู่ทักษะแห่งอนาคต
ความต้องการปฏิรูปหลักสูตรเป็นปัญหาอันดับหนึ่งและสองที่ต้องแก้ไข และเป็นภารกิจเร่งด่วนที่สุดของรัฐบาลใหม่
โดยประชาชนเกือบ 50 % เห็นว่า หลักสูตรล้าสมัย และขาดการฝึก ทักษะและประสบการณ์ที่จำเป็นต่อการทำงานจริง รัฐบาลจึงไม่สามารถทำได้เพียงแค่ปรับปรุง แต่ต้องเปลี่ยนกรอบความคิดเป็นการบริหารความรู้และทักษะแห่งอนาคต
การตอบสนองก็คือ การเร่งดำเนินการ ปรับหลักสูตรและการเรียนรู้ให้ทันสมัย สามารถนำไปใช้ได้จริง และสนับสนุนให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการฝึกทักษะและเสริมสร้างประสบการณ์ ซึ่งเป็นการสร้าง พันธมิตรทางนโยบาย (Policy Alliance) ระหว่างโรงเรียน ชุมชน และภาคธุรกิจ
(2) การสร้างความชอบธรรมทางเศรษฐกิจ: การลงทุนใน “เรียนฟรีจริง”
ประเด็น ลดค่าใช้จ่ายทางการศึกษา เรียนฟรีจริงถึง ม.6 ได้รับเสียงสนับสนุน 44.05 % ซึ่งสูงเกือบเท่ากับการปรับหลักสูตร สะท้อนว่านี่คือ ภารกิจเร่งด่วนเชิงเศรษฐกิจ ที่ต้องดำเนินการ
ความรู้สึกที่ว่า “เรียนฟรีไม่มีจริง เพราะมีค่าใช้จ่ายแอบแฝง” เป็นประเด็นทางเศรษฐกิจที่ส่งผลกระทบต่อความเชื่อมั่นของครัวเรือน การแก้ไขปัญหานี้ให้เป็นรูปธรรมอย่างรวดเร็วจะช่วยสร้างความชอบธรรม (Credibility) ให้แก่รัฐบาลใหม่ได้ทันที
(3) การปลดล็อกศักยภาพระบบ: ลดภาระงานครูคือ “มาตรการปฏิรูป”
ประชาชนมีความเห็นชัดเจนว่าครูมีภาระงานอื่นที่ไม่ใช่งานหลักมากเกินไป 57.40 % และ 55.19 % เชื่อว่าการลดภาระนี้ ช่วยทำให้การศึกษาไทยพัฒนามากขึ้นแน่นอน
ดังนั้นการลดภาระงานครูคือ มาตรการปฏิรูปเชิงระบบ ที่จำเป็น ไม่ใช่เพียงการบรรเทาทุกข์ แต่เป็นการปลดล็อกเวลาและทรัพยากรของครูให้กลับไปมุ่งเน้นที่การสอน ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนการปฏิรูปหลักสูตรและยกระดับคุณภาพ การตัดสินใจนี้จึงเป็นเครื่องมือสำคัญในการแสดงให้เห็นถึงความกล้าหาญทางการเมือง ในการ “ผ่าทางตัน” ระบบราชการ
(4) จุดชี้ขาดคือการเปลี่ยน “กังวล” เป็น “เชื่อมั่น”
ความท้าทายที่แท้จริงของรัฐบาลใหม่คือ การจัดการกับ ความไม่แน่นอนและขาดความเชื่อมั่น ของสาธารณชน โดยมีประชาชน51.22 % ที่ยังมีความกังวลต่อการแก้ไขปัญหาการศึกษา
รัฐบาลต้องไม่เพียงแต่ประกาศนโยบาย แต่ต้องแสดงผลงานที่เป็นรูปธรรมและโปร่งใส ใน 3 เสาหลักข้างต้น เพื่อเปลี่ยนกลุ่มที่ “ไม่กังวล แต่ไม่มีความหวัง” (25.11 %) ให้กลายเป็นพลังสนับสนุนการปฏิรูปอย่างยั่งยืน
