เราเป็นคนหนึ่งที่อยากเรียนในศูนย์ฝึกอาชีพของกรุงเทพมหานครมาก
น่าเสียมากที่แต้มบุญน้อย เลยจองห้องเรียนคลาสเช้าไม่เคยทันเลย
ขนาดยังไม่มีโอกาสได้เรียนก็ขอชมว่าหลังจากศึกษาโมเดลการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพของหลายชาติ (แบบผ่าน ๆ) กลับรู้สึกว่าคอร์สฝึกอาชีพของกรุงเทพมหานครน่าเรียนมาก มีคลาสตั้งแต่แกะสลัก เพ้นท์ผ้า ตัดเสื้อ ตัดผม แต่งหน้า งานช่างซ่อมมือถือ ซ่อมคอม ผลิตสื่อและอีกมากมายนับไม่ถ้วนทีเดียว
ยังไม่นับการฝึกอาชีพหลักสูตรระยะสั้นตามวิทยาลัยสารพัดช่างทั่วกรุงเทพมหานคร ที่พอเห็นหลักสูตรมากมายก็ว่าตกใจแล้ว พอหันไปดูราคานี่ถึงกับเอามือทาบอก
เราขอยกตัวอย่างคลาสเรียน ‘การบริการงานสปาสำหรับธุรกิจเสริมสวย’ ของวิทยาลัยสารพัดช่างสี่พระยา หลักสูตร 150 ชั่วโมง ราคาค่าลงทะเบียนอยู่ที่ 160 บาท สรุปง่าย ๆ คือค่าเรียนชั่วโมงละ 1 บาทเท่านั้น
ปฏิเสธไม่ได้ว่าทักษะการทำงานในโลกความเป็นจริง ทักษะ 3 แบบคือทักษะในสายอาชีพ (Hard skill) แบบที่กรุงเทพมหานครเปิดสอนมีความสำคัญมาก แต่อีกทักษะคือการปฏิสัมพันธ์ในการเข้าหาผู้คน (Soft skill) และการพัฒนาตัวเองให้ทันกับเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงไปก็สำคัญไม่แพ้กัน
รัฐบาลสิงคโปร์ตระหนักถึงข้อนี้มานานมากแล้ว จึงพัฒนาแรงงานให้มีทักษะทั้ง 3 ประเภทนี้อยู่เสมอ
การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ผ่านการศึกษาขั้นพื้นฐาน ทำให้แรงงานมี Hard Skill เป็นพื้นฐานในการทำงาน แต่การความก้าวหน้าของนวัตกรรมกำลังสร้างความเปลี่ยนแปลงในการดำรงชีวิต การทำงานและการเรียนรู้
แนวคิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต (lifelong learning) จึงกลายเป็นกุญแจสำคัญของประเทศพัฒนาแล้ว ในการอัปเดตทักษะแรงงานให้ทันต่อการความเปลี่ยนแปลงและความต้องการของตลาดอยู่เสมอ
ในปี 2014 รัฐบาลสิงคโปร์เปิดตัวโครงการ ‘SkillsFuture initiative’ โครงการภายใต้การกำกับดูแลของสภาเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจในอนาคต (FEC) ในการสนับสนุนการเรียนรู้ทักษะใหม่ของชาวสิงคโปร์ทุกเพศทุกวัย โดยมีวัตถุประสงค์ให้ชาวสิงคโปร์สามารถขับเคลื่อนองค์กรด้วยเทคโนโลยีและรองรับการเปลี่ยนแปลงของโลกอนาคตได้
ทาง SkillsFuture ออกแบบคอร์สทักษะต่าง ๆ ผ่านการแบ่งเนื้อหาการเรียนรู้ออกเป็น 8 ด้านคือการวิเคราะห์ข้อมูล การเงิน งานบริการที่ใช้เทคโนโลยี สื่อดิจิทัล ความปลอดภัยไซเบอร์ หลักสูตรผู้ประกอบการ การผลิตด้วยเทคโนโลยีขั้นสูง และการแก้ปัญหาเมือง พร้อมให้สถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาเข้ามามีบทบาทดูแลการสอนในห้องเรียนด้วย
จากนั้น รัฐบาลออกโครงการ SkillsFuture Credit เพื่อลดช่องว่างทักษะอาชีพ (Skill gap) ด้วยการแจกเครดิตมูลค่า 500 ดอลลาร์สิงคโปร์ให้ชาวสิงคโปร์ตั้งแต่อายุ 25 ปีขึ้นไป เข้าคอร์สอบรมกับ SkillsFuture ที่มีมากกว่า 12,500 หลักสูตร ซึ่งรัฐบาลจะเติมเข้ามาให้เรื่อย ๆ
ปีแรก ๆ มีชาวสิงคโปร์เรียนผ่านโครงการนี้หลักหมื่นคนเท่านั้น (ประชากรสิงคโปร์มีประมาณ 5 ล้านคน) แต่การแพร่ระบาดของโควิด-19 ทำให้ความสำเร็จของโครงการเบ่งบานชัดขึ้น เนื่องจากตลาดแรงงานต้องการแรงงานที่มีทักษะด้านเทคโนโลยีและด้านไอทีมากกว่าเดิม ตัวเลขผู้เรียนคอร์สของ SkillsFuture ในปี 2021 จึงพุ่งสูงขึ้นเป็น 600,000 ราย และเป็นผู้ใช้ SkillsFuture Credit 247,000 ราย
แน่นอนว่าโครงการการศึกษาระดับแม่แบบของโลกก็ได้รับเสียงวิพากษ์วิจารณ์ไม่น้อย
บทความจากสำนักข่าว CNA ของสิงคโปร์ระบุว่าความตั้งใจพัฒนาการศึกษาของรัฐบาล อาจนำมาสู่วัฏจักรการไล่ล่ากระดาษหรือใบประกาศนียบัตรอีกครั้ง
ด้าน Abel Ang ผู้ช่วยศาสตราจารย์จากวิทยาลัยธุรกิจนันยางเขียนบทความวิพากษ์วิจารณ์โครงการ SkillsFuture ของรัฐบาลว่าทุกคนรู้ว่าตัวเองต้องพัฒนาทักษะในการทำงาน แต่การแบ่งเวลาเรียนไปด้วย ทำงานไปด้วย ในขณะที่แรงงานมีภาระค่าใช้จ่ายมากมายนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย
ในปี 2020 มีรายงานว่าชาวสิงคโปร์ 500,000 คนใช้ SkillsFuture Credit แต่ไม่มีข้อมูลชี้แจงว่ามีผู้เรียนจำนวนกี่คนที่ได้งานทำจากการเพิ่มทักษะกับ SkillsFuture และทางโครงการไม่ได้บอกว่าอีกด้วยว่าทักษะเหล่านี้ทำให้ชาวสิงคโปร์สามารถหารายได้เลี้ยงดูตัวเองและครอบครัวได้อย่างไร
อีกด้านหนึ่ง ผู้ช่วยศาสตราจารย์จากวิทยาลัยธุรกิจนันยางก็บอกถึงข้อดีของโครงการ SkillsFuture ว่าโครงการนี้จะทำให้การเรียนรู้กลายเป็นเรื่องในชีวิตประจำวันของทุกคน การแจก E-Voucher กระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้ในผู้ใหญ่จะสร้างการเปลี่ยนแปลงที่ดี เหมือนที่รัฐบาลเคยสร้างการเปลี่ยนแปลงดี ๆ ผ่านโครงการ ‘National Steps Challenge’ หรือโครงการเดินสะสมแต้มแลกเงินของสิงคโปร์ ที่เปลี่ยนพฤติกรรมให้ชาวสิงคโปร์หันมาออกกำลังกายและมีสุขภาพร่างกายแข็งแรงมากขึ้นมาก่อนหน้านี้แล้ว
ส่วนตัวเราแอบไปสำรวจราคา – เพราะจริง ๆ ก็อยากสมัครเรียนกับเขาด้วย – เราก็เอามือทาบอกอีกครั้งหนึ่ง หลังเห็นว่าราคาคอร์สค่อนข้างสูงทีเดียว
ในที่นี้ ขออนุญาตใช้อัตราเงินเดือนขั้นต่ำที่รัฐบาลสิงคโปร์กำหนดให้นายจ้างจ่ายให้แรงงานชาวต่างชาติอยู่ที่ 2,500 ดอลลาร์สิงคโปร์มาเป็นฐานในการเปรียบเทียบค่าคอร์สเรียน เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนมากขึ้น
ยกตัวอย่างคอร์สเรียนทั่วไปอย่างคอร์ส ‘Photoshop Essentials (Basic to Intermediate)’ จำนวน 16 ชั่วโมง ราคา 480 ดอลลาร์สิงคโปร์ หรือคอร์ส ‘Create / Design Website And Online Store / Online Shopping / E-Commerce In One Day’ จำนวน 8 ชั่วโมง ราคา 390 ดอลลาร์สิงคโปร์
SkillsFuture ยังมีคอร์สสำหรับผู้ที่ต้องการย้ายสายงาน ซึ่งราคาก็จะสูงมาก ๆ ไปตามจำนวนชั่วโมงการเรียน เช่น ‘(SCTP) Digital Marketing (Synchronous and Asynchronous e-Learning)’ เป็นหลักสูตร 6 เดือน จำนวน 360 ชั่วโมง ราคา 12,000 ดอลลาร์สิงคโปร์
เมื่อมองย้อนกลับมาที่ศูนย์ฝึกและพัฒนาอาชีพของบ้านเรา เนื้อหาอาจจะแตกต่างจากสิงคโปร์บ้าง เช่น เน้นเรื่องทักษะงานฝีมือ งานช่าง และงานอดิเรกเป็นหลัก ที่สำคัญเปิดสอนฟรี ไม่มีค่าใช้จ่ายอีกด้วย
ด้านสิงคโปร์มีความโดดเด่นจากการเพิ่มทักษะอย่างรอบด้าน ให้แรงงานมีความพร้อมต่อการเปลี่ยนแปลงของโลก
นับว่าเป็นอีกหนึ่งไอเดียที่ภาครัฐ โดยเฉพาะกรุงเทพมหานครควรนำมาประยุกต์ใช้ สำหรับการรองรับนโยบาย Smart City ที่กำลังจะตามมาในอนาคต ประชาชนชาวกรุงเทพมหานครจะได้มั่นใจว่าพวกเขาจะมีความมั่นคงในชีวิตและมีทักษะในการทำงาน เพื่อสามารถสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้ตัวเองและครอบครัวในระยะยาวได้ด้วย
Sources :
https://www.worldbank.org/en/publication/human-capital#Index
https://www.csc.gov.sg/articles/lifelong-learning-and-ageing-evidence-from-singapore
https://tdri.or.th/2019/05/live-long-learning-policy/
https://www.channelnewsasia.com/commentary/singapore-skillsfuture-grant-subsidy-sgunited-jobs-learning-446321
https://www.salika.co/2020/12/10/skills-future-credit-education-management-concept-of-singapore/
https://www.straitstimes.com/singapore/660000-singaporeans-tapped-skillsfuture-schemes-last-year-up-from-540000-in-2020
https://mothership.sg/2022/03/lifelong-learning-upskill/
https://govinsider.asia/inclusive-gov/lifelong-learning-skillsfuture-singapore-ceo-ng-cher-pong/
http://spy.ac.th/spy/images/pk203.pdf
https://www.bal.com/bal-news/singapore-minimum-monthly-salary-to-be-increased/
